Hijoma, Hijama sentr Хижома klinkina Chilonzor Yunusobod Toshkent

Biz ushbu maqolamizda Hijoma (qon oldirish), uning ma’nosi, fazilati, foydasi, uni qanday amalda qo’llanishi hamda, qaysi kunlarda qilinishi haqida so’z yuritamiz.

Avvalo:

Hijoma so’rmoq ma’nosidagi hajm so’zidan olingan. Bola ona ko’kragini so’rsa – emsa, arabchasiga: «Hajama as-sabiyu ummahu» – deyiladi. Qon olguvchi shaxs ham, qonni so’rib olish qo’li bilan olsa, uni «Hajjom» deyiladi. Qon olish kasbiga: «Hijoma», qon olinadigan asbob uckunaga esa: «Mihjam» deyiladi. (Lisanul-arab kitobidan)

Fukaxolarning Hijomaga bergan ta’riflari:

Ba’zi olimlar Hijomani (so’rib olish sharti bilan) so’rib olish asbobi orqali boshning orqa tomonidan qonni chiqarib olishga qayd etib – xoslab qo’yadilar.

Zarkoniy esa: «Hijoma» faqatgina, boshning orqasiga hos emas balki, badanning boshqa o’rinlaridan ham Hijoma qilish mumkin ya’ni, Hijoma yo’li bilan buzilgan qonni chiqarib tashlash mumkin” – deydilar. Xattobiy ham ushbu fikrni qo’llab-quvvatlaydilar.

Xullas, «So’rib olishga moslangan (xox qadimiy, xox zamonaviy) asbob-uskuna bilan buzilgan qonni jasad – badandan chiqarib tashlashni Hijoma» – deyiladi.

Hijoma qadimdan ma’lumu mashxurdur. Qadimgi Chinliklar (Xitoylar), Bobilliklar va Fir’avnlar davrlarida ham uni amalda qo’llashqan. Ulardan qolgan osori atikalarda ba’zi kasalliklarni Hijoma yo’li bilan davolashayotganligini tasvirlovchi suratlar bunga dalolat qiladi.

Qadimdagilar bu ishda ma’daniy (tillo, kumush) ka’slar (banka) va xo’kiz shoxlaridan foydalanganlar. Ular bu shoxlarni bemorning jasadidan qon olishmoqchi bo’lgan o’rniga qo’yib, uning ichidagi havoni shoxning uch qismidagi kichkina teshikcha orqali so’rib chiqarib, shoxning ichini havodan holi qilib qo’yganlar. Chunonchi, bu ishda shisha bankalardan ham foydalansa bo’ladi. Bir bo’lak paxta yoki shu kabi bir narsani banka ichida yondirib, uni havodan holi qilib, bemorning badanidan qon olinmoqchi bo’lgan o’rniga qo’yoladi, qo’yishdan avval mazkur o’rin biron narsa (ustara, olmos) bilan tilinadi.

Hijomaning fazilatlari:
Sayid ibn Zubayr raziyallohu anhu Ibn Abbos raziyallohu anhumodan, u kishi esa, Rosululloh sollallohu alayhi va sallamdan rivojat qilgan hadisni Imom Buhorij o’z sahihlarida rivouat qildilar:

«Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytdilar: Shifo uch narsadadir – asal ichishda, mehjam (hijomada ishlatiladigan asbob)ning tilishida (ya’ni, Hijoma qildirishda) va o’t bilan kuydirishda. Va (men) ummatimni o’t bilan kuydirib (davolanish)dan qaytaraman?». (Buhoriy: 5269)

Sahih Buhoriy va Muslimda quyidagi hadis ham rivoyat qilinadi: «Anas ibn Molik raziyallohu anhudan, hayyom (qon oluvchi)ning kasbi haqida so’ralganda, u zot: Rosululloh sollallohu alayhi va sallam Hijoma qildirganlar. U zot sollallohu alayhi va sallamga hajjomlik qilgan Abu Toyyibaga ikki so’ (o’rtacha 5 kg atrofida) ta’om berishga buyurib va ahillariga uning xirojidan bir oz kamaytirishni tayinladilar. Keyin (Rosululloh sollallohu alayhi va sallam) dedilar: Davolanishlaring uchun yeng afzal narsa Hijomadir. Yoki (ajtdilar), Hijoma davolaringizning eng munosiblaridandir».

Hijomaning foydasi:

Hijomaning kadimda ham, hozirda ham, juda ko’p hastaliklardan davolanishda sezilarli foydasi bor ekanligini amalda tajriba bilan ko’rilganligi sir emas.

Qujidagilar Hijoma amaliy ravishda qo’llanib, Alloh Taoloning izni bilan foydasi kuzatilgan hastaliklardir.

1 – Qon aylanish organlaridagi hastalik.
2 – Qon bosimi, yurak hastaliklari.
3 – Ko’krak og’rig’i, nafas qisishi.
4 – Bosh va ko’z og’riqlari.
5 – Bo’yindagi, qorin bo’shlig’idagi og’riqlar hamda muskullardagi bod (rematizm) kasalliklari.
6 – Ba’zi turdagi yurak, ko’krak hastaliklari hamda bo’g’inlardagi og’riqlar va hokazo…

Yana bir tomoni shundaki, ba’zi holatlarda Hijomaga atrofdan boshqa narsalar (dori-darmonlar) qo’shimcha qilinmagan holatda ham, u yolg’iz o’zi ham juda foydali bo’lib, og’riqni yengillashtiradi.